Kaiser Ludwig erteilte Graf Heinrich und Poppo von Henneberg sowie deren Erben das Privileg, dass sie nur vom Kaiser, König oder Hofgericht gerichtet werden dürfen.

Am 1. Januar bestätigte König Ludwig Graf Berthold von Henneberg folgenden Privilegien:

Er bestätigte 1) ihm seine fürstlichen Rechte; 2) dass seine Untertanen nur in seinem Herrschaftsgebiet gerichtet werden dürfen; 3) den Besitz des Schloss zu Henneberg; 4) bzw. legitimierte 20 uneheliche Kinder; 5) bzw. erteilte die Erlaubnis Notare zu bestellen; 6) den Besitz von Schloss und Stadt Coburg, Schloss Schaumburg, Schloss und Stadt Königsberg, über die Vogtei über das Kloster Mönchorden, des Zehnten zu Wachrest, über das Schloss Herbisleben und das Schloss Bilreuth sowie über Schloss und Stadt Wasungen.

Damals kauften Graf Heinrich und Berthold zu Henneberg von Heinrich von Schaumberg den Zoll zu Neustadt an der Heide für 52 Pfund Heller.

In diesem Jahr schwor die Stadt Schweinfurt Graf Berthold von Henneberg die Treue zu halten und zwar solange, bis die von Kaiser Heinrich und Kaiser Ludwig auf sie verschriebenen Gelder zurückgezahlt waren.

Auch lieh sich damals Bischof Wolfrum zu Würzburg bei Berthold von Henneberg 500 Pfund Heller. Dafür verschrieb der Bischof ihm sein Burggut zu Meinungen.

Sachsen-Coburgische Historia
Original von Georg Paul Hönn

Hat Käyser Ludwig eine Befreyung Graf Heinrichen und Poppen von Henneberg und ihren Erben mitgetheilet / vor keinen andern Gerichten dann vor dem Käyserl. Königl. oder deroselben Hoffgerichten zustehen / welche nachgesetzten Innhalts: LUDOVICUS Dei gratia Romanorum Imperator semper Augustus nobilibus viris HEINRICO & POPPONI Comitibus de Henneberg suis &imperii fidelibus dilectis gratiam suam &omne bonum. Imperialis benevolentiae proprium aestimantes illos favore specialis gratiae prosequi, quos commendat ingentior excellentia meritorum. Ea propter ob fidelitatem progenitorum vestrorum &vestram qua circa sacrum imperium sincere semper viguistis &claruistis, prout operis probavit evidentia &nos ex isto cognovimus, vos speciali praerogativa decorare volentes, vobis imperiali authoritate concedimus &facimus gratiam infra scriptam, videlicet quod vos &vestri heredes ex vobis legitime procreati &descendentes ad nullius seculare judicis examen, etiam si secularis jurisdictio apud Principem ecclesiasticum vel aliam personam ecclesiasticam resideat, in causis criminalibus vel civilibus quibuscunque trahi, vocari, vel citari possitis, vel etiam quomodo libet debeatis. Et si tracti, vocati, vel citati fueritis, volumus, quod coram tali judice quacunque authoritate fungente, juri stare minime teneamini, seu ecclesiae de justitia respondere, sed solum ad imperialis vel Regalis Majestatis vel ipsius specialis delegati examen vos vestrosque heredes praedicto judicando remitti volumus &mandamus. Non obstantibus quibuscunque legibus vel constitutionibus, quae contra nostram promissam gratiam possent objici, sive dici, quibus omnibus &singulis imperiali authoritate praesentibus derogamus. Nulli ergo omnino liceat, hanc nostrae gratiae paginam infringere, vel ei ausu temeratio contraire, si quis autem hoc attemptare praesumserit, gravem nostram indignationem &poenam centum librarum auri, quarum medietatem fisco nostro imperiali, reliquam vero medietatem injuriam passis applicari volumus, se noverit incursurum. In cujus rei testimonium praesentes conscribi, majestatisque nostrae sigillo jussimus communiri. Datum ULM. Anno Domini M. CCC. XXX. in vigilia Ascensionis Domini Regni nostri anno Sexto decimo, Imperii vero tertio.

Am 1. Januarii wurde von Ludovico Römischen König Graf Bertholden von Henneberg ein sonderbahrer Gnaden- und Befreyungs-Brief aus Trient zugefertiget / darinnen jener diesem alle Fürstlichen Personen zukommende Rechte und Gerechtigkeiten / ingleichen in seinen Landen sich hervorthuende Berg- und Saltzwercke / nebst der Freyheit / daß niemand seine Unterthanen anderer Orthen belangen möge / ferner das Schloß Hennenberg mit diesem oberzehlten Recht / daß er darauf 20. aus unehrlichen Beyschlaf erzeugte Kinder legitimieren / und 10. Notarios publicos machen / die künfftige Innhabere dieses aber 10. unehrliche Kinder legitimieren und 6. notarios creiren können / weiters alle vom Marggraf Hermannen zu Brandenburg an sich gebrachte Lande / besonders das Schloß u. Stadt Coburg / Schloß Schaumburg / Schloß u. Stadt Königsberg / die Vogtey über das Kloster Mönichröden / den Zehenden zu Wachrest / das Schloß Herbisleben und das Schloß Bilreuth verliehen / über dieses alles das Schloß und Stadt Wasungen mit allen denen Rechten / Gerichten und Freyheiten als die Stadt Schweinfurth erlanget oder künfftig erlangen würde / befreyet. Wovon das aus dem Hochfürstl. gemeinschafftlichen Henneberhischen Archiv zu Meynungen mir communicirte diploma, dessen daran hangende aurea bulla bey denen überigen in Kupffer gestochenen alten Sigillen zu befinden / mehrere Nachricht geben wird: LUDOVICUS Dei gratia Romanorum Imperator semper Augustis Universis & singulis Sacri Romani Imperii fidelibus dilectus, ad quorum notitiam presentes devenerint gratiam suam &omne bonum. Digna consideratio laudabilium meritorum spectabilis viri BERTHOLDI Comitis in Hennenberch, Secretarii &fidelis nostri dilecti, quibus persona sua merito meruit honorari, nec non plurium obsequiorum inspectio, que idem nobis &sacro Romano Imperio constanter &fideliter hactenus impendit &impendere poterit in futurum, Imperialem inducunt excellentiam ad promovendum ea frequentis, que sibi &suis heredibus commodum conferunt &honorem. Convertentes igitur aciem mentis nostre ad augmentum honoris sui suorumque heredum de unanimi consensu &consilio Principium &procerum nostrorum &sacri Romani Imperii sibi suisq; heredibus conferimus omnia Jura principum tam in ingressu quam in egressu ad imperialem deliberationem in sententiis conveniendis dictandis pronunciandis in Jure civili &plebiscito, quod vulgariter dicitur Lantrecht, &specialiter ipsi BERTHOLDO suisque heredibus – – – – – – – – eorundem hanc de liberalitate Imperatoria libertatem &gratiam duximus faciendam. Videlicet quod ipse BERTHOLDUS heredesque suo possint debeant &valeant gratia, Jure, honore &privilegio aliorum nostrorum &sacri Romani Imperii Principum chorusacre &homines sui suorumque heredem jure, more, honore, gratia &privilegio hominum aliorum principum congaudere. Sic quod ipse BERTHOLDUS Comes predictus suique heredes non alibi, quam ubi homines aliorum Principium conveniuntur, valeant vonveniri: Ipsum Bertoldum Comitem predictum sousque heredes Juribus, Libertatibus, honoribus gratiis &privilegiis aliorum Principum nostrorum &imperii, nec non homines eorundem hominibus aliorum Principum nostrorum tam in parendo, quam in stando Juri, quam aliis libertatibus gratiis &Juribus per omnia penitusadequantes. Adicientes etiam ad premissa, quod non obstante si alicui vel aliquibus Principi vel principibus seu alterius cujuscumque dignitatis, preeminentie sive status, persone spiritualis aut secularis fuerit vel fuerint, per nos auf antecessores nostros, Imperatores aut Romanorum Reges, gratia similis sit indulta &concessa quibuscumque literis aut legum amminiculis fulcita, de quibus in presentibus specialis essethabenda mentio, quibus quo ad predicta auctoritate imperiali presentibus omnimode derogamus, nullumque dicto BETHOLDO Comiti, heredibusque suis &hominibus ipsorum possint, debeant nec valeant prejudicium generare. Concedentes nihiliominus &conferentes propter fidem &devocionem quam erga nos gerit &gessit idem Bertholdus sibi suisque heredibus in rectum &perpetuum feodum omnes aurifodinas, argenti fodinas, salinas &omnia alia metalla quecumque, quodammodo in terra sue reperta fuerint, ut ea in usus proprios libere convertere possit &valeat, valeant atque possint, &tam ipse quam sui heredes, sicut ag Imperium &bos spectarent, cum universis suis proventibus, Jure feodali perpetue possideant &teneant, in hiis, quantum ad jus Imperii pertinet, pro commodo &utilitate disponendi plenariam &liberam habeant facultatem. Statuentes etiam &volentes, quod si quis actionem aliquam adversus homines suos, cujuscumque status vel conditionis ecistant, super quacumque causa civili vel criminali habuerit, illam coram ipso BERTOLDO Comite aut heredes sui in reddenda justitia querulanti seu querelantibus coram eo vel eis negligentes comperti fuerint vel remissi, volumus ut extunc ipsi homines Comitis memorati vel heredum suorum, qui sic tracti sunt in causam, coram nobis aut coram judice curie nostre, nec alibi conveniantur, &ibidem recipiantur a partibus hinc &inde, quid dictaverit ordo juris. Si quis autem aliquem vel aliquos ex hominibus BERTOLDI Comitis vel heredum suorom predictorum contra hujusmodi gratie nostre tenorem &concessionem, coram alieno judice vexare vel quomodocunque convenire presumeret, is indignationem nostram se sentiet graviter incurrisse &nihilominus processus &sententias contra dictos homines latos seu latas nullam determinamus habere roboris firmitatem, nec ipsis in jure suo nocumentum afferant, vel prejudicium aliquod valeant generare. Conferentes etiam eidem BETOLDO Comiti castrum &domum Hennebergensem post eumque tenentibus &tenenti auctoritate nostra Imperatotria per tempora vite sue, videlicet, ut viginti personas duntaxat spurios manzires, vel aliter illegitime natos legitimare valeat ad succedendum parentibus &obtinendum honores civiles, &quoslibet actus legitimos exercendos omni modo ac si essent legitime procreari. Non obstante lege, que spurios, manzires &alios illegitime natos legittimare prohibet &cujuslibet juris alterius editione contraria, quibus quantum est quod presentem legittimationis casum ex certa nostra scientia &auctoritate nostra speciali idem Bertholdis Comes poterit derogare. Ad hoc eidem ex eadem speciali gratia concedimus, ut similiter per tempora vite sue eadem fultus auctoritate imperiali decem postit Notarios publicos constituere, creare &facere ad suum arbitrium eligendos ydoneos tamen &fideles, quis sciant &valeant vite hujusmodi officium exercere, easdemque legittimatoris, constitutionis &creationis publicorum notariorum gratias in descendentes ex eo heredes &filios legittimos nascituros &natos plenissime diffundentes. Concedentes etiam de plenitudine gratie nostre &imperatorie majestatis, quod quicomque proximus post eum castrum &domum Hennebergensem tenuerit, legittimandi decem personas illegittimas, constituendi &creandi sex notarios publicos, ut supra dicitur, donec vixerit, similiter ydoneos &fideles liberam auctoritate nostra predicta habeat potestatem. Sic etiam sine prefinitione temporis quilibet alius castrum &Dominium predictum tenens legittimandi, constituendi &creandi sex notarios publicos, ut supra dicitur, eadem concessione, auctoritate &gratia nostra imperiali plenariam obtineat &habeat facultatem. Ex uberiori preterea dono gratie prefato BERTOLDO Comiti hanc gratiam liberaliter duximus faciendam, ut quecunque bona &feoda a nobis &sacro imperio feodaliter descendentia a quibuscimque personis, vasallis nostris, valeat pretio comparare, vel alio modo, dono, concessione, vel aliter qualitercumque conquirere &quodammodo de nobsi &ipso imperio tenere in feodum omno modo &jure, sicut alter vel alii tenuerunt. De quibus feodis eundem Comitem suosque heredes ex nunc et ex tunc infeodamus &presentibus investimus. Liceat etiam eidem Comiti suisque heredibus ex hac nostra permissione &concessione feodum &feoda a vasallis nostris ac imperii conparare &conquirere, ut premittitur, &eosdem reinfeodare denuo de eisdem. Sic quod ipse Comes heredesque sui nostri &sacri Imperii immediati sint vasalli, &infeodati ab eisdem de hujusmodi feodis solum ipsorum immediati, non nostri nec imperii sint vasalli. De quibus similiter premisso modo ex nunc prout ex tunc eumdem Comitem heredesque suos infeodamus, &in hiis nostris litteris esse volumus investitum. Cintulimus insuper &conferimus eidem BERTOLDO Comiti suisque heredibus terram a felicis recordationis Hermanno Marchione Brandenburgensi cum universis suis pertinentiis comparatam, videlicet castrum &opidum Koburch, castrum Schovvmberch &omnia alia bona quocunque nomine nominata, per nobiles viros – – – – de Schovvmberch, possessa &habita, castrum &opidum Kunigesberch, advocatiam Monasterii Rothen, decimam ville vvaguest, castrum dictum Herbisleben, &castrum dictum Bylrith, cum singulis &universis castrorum &opidorum predictorum pertinentiis &juribus in justum &legale feodum perputue pssidendum. Libertamus insuper castrum &opidum Wasungin in hunc modum ex dono &gratia Imperatorie Majestatis, quod uti frui &gaudere possit, debeat &valeat omnibus Juribus, Judiciis, libertatibus &gratiis, quibus opidum Schvvinfurthe hactenus usum &gavisum est, &etiam gaudere &frui poterit in futurum. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc nostre prerogative, concessionis, collationis, libertatis &gratie paginam per dive recordationis antecessores nostros, Romanorum Imperatores &Reges factam &per nos prius eidem BERTOLDO Comiti suisque heredibus per nostram majestatem innovatam, quam ex nunc de novo innovamus, ratificamus, approbamus &decerta nostra scientia presentis scripti patrocinio confirmamus, infringere vel ei ausu temerario modo quolibet contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignaitionem nostram &penam centum marcaru auri, quarum medietatem imperiali fisco nostro, reliquam vero medietatem dicto Bertholdo Comiti suisque heredibus applicari volumus atque dari &Imperialis nostre majestatis offensam se noverit incurrisse. In cujus rei testimonium presentes conscribi &Bulla nostra aurea cum Imperiali nostro signo solito jussimus

Signum Domini Ludovvici Quarti

Dei Gratia Romanorum Imperatoris Invictissimi

Ego frater Heinricus Sacre Theologie Doctor Cancellarius

Aule Sactre Imperialis, vice Domini Archiepiscopi Coloniensis,

Archicancellarii per Italiam recognovi.

Domals haben Graf Heinrich und Gr. Berthold zu Henneberg Heinrichen von Schaumberg / den Zoll zu Neustadt an der Heyde / vor 52. Pfund Heller wieder käufflich eingethan.

In diesem Jahr verschriebe sich auch die Stadt Schweinfurth / gegen Graf Bertholden zu Henneberg / Ihme und dessen Erben pflichtig und gehorsam zu seyn / allermassen sie gegen den Römischen Kayser sich sonsten erzeigen solte / so lange / bis die von Kayser Heinrich auf diese Stadt versicherte 2000. Marck / ingleichen die von Kayser Ludwig darauf hafftende 3000. Marck verermeldten Gr. Bertholden abgetragen seyn würden.

Nicht weniger verschriebe Bischoff Wolfrum zu Würtzburg Graf Bertholde 500. Pfund Heller zu einem Burg-Gut zu Meinungen / jedoch mit Verbehalt der Wiedereinlösung.